Nếu như phụ nữ Việt Nam bây giờ làm đẹp với mỹ phẩm cao cấp, với các lớp thể dục thẩm mỹ, với các phương pháp trị liệu tại các spa… thì thiếu nữ Việt xưa có những cách thức làm đẹp cực đơn giản và độc đáo.
- Tóc dài mượt thơm mùi bồ kết
Mái tóc chính là thứ được người phụ nữ xưa rất chân trọng. Người con gái sở hữu một mái tóc dài, mượt, đen bóng luôn được coi là người con gái đẹp. Để có được mái tóc đó, từ vương tôn quý tốc, cung tần mỹ nữ đến thiếu nữ nông thôn đều sử dụng bồ kết để gội đầu. Quả bồ kết được hái về, phơi khô, sau đó nướng trên than hồng cho thơm rồi đun nước cùng với vỏ bưởi khô, xả để gội đầu. Hương của bồ kết của bưởi, xả tạo thành hương thơm dễ chịu, quen thuộc của phụ nữ thời bấy giờ. Trong bồ kết chứa chất kháng viêm, loại bỏ hết bụi bẩn và tiêu diệt gầu. Đặc biệt có chứa chất kích thích mọc tóc tự nhiên, chỉ có gội đầu bằng nước bồ kết mới có được mái tóc đen bóng mượt tự nhiên mà ngay cả những loại dầu gội, thuốc nhuộm ngày nay cũng không sánh bằng.
- Phấn nụ – bí mật vẻ đẹp hoàng cung
Các cung tần mỹ nữ chốn hoàng cung xưa kia thường dùng một loại phẩn để làm đẹp, dưỡng da đó chính là phấn nụ. Đây là loại phấn chỉ được làm thủ công với nguyên liệu chính là thạch cao, 10 vị thuốc bắc bí truyền, một số loại hoa, nước mưa xứ Huế tinh khiết… theo một công thức đặc biệt đến nay vẫn còn là bí mật chốn cung đình. Người duy nhất có thể pha chế ra loại phân này hiện nay chỉ có bà Trần Thị Phương, là cháu ngoại của một thị nữ xưa kia phục vụ trong cung của triều đình Huế.
Phấn nụ không chỉ có thể trang điểm làm đẹp mà còn chứa các thành phần tự nhiên có công dụng làm sạch da, trị mụn, xóa mờ sắc tố sạm đen trên da, dưỡng da mịn màng, khỏe đẹp. Phấn nụ được coi là loại mỹ phẩm trị nám da, chống lão hóa hàng đầu thời điểm bấy giờ, được nhiều phụ nữ ưa chuộng.
- Nhuộm răng đen – duyên thầm của người con gái
“Những cô hàng xén răng đen cười như mùa thu tỏa nắng”. Nhuộm răng đen là tục lệ truyền thống của người Việt cổ, chuẩn mực cái đẹp lúc bấy giờ là “da trắng, răng đen”. Để có hàm răng đen đều và đẹp không đơn giản, nó là cả một bí quyết làm đẹp cầu kì của phụ nữ xưa, thậm chí là chịu nhiều đau đớn. Quá trình nhuộm răng đen khá phức tạp. Ba ngày trước khi nhuộm phải làm sạch răng bằng vỏ cau khô và than bột trộn với muối. Trước khi nhuộm phải ngậm chanh, xúc miệng bằng muối trắng để lớp men răng mềm đi, axit chanh bào mòn, tạo thành những vết lõm trên men răng. Gia đoạn này rất đau đớn vì axit trong chanh khiến môi, lưỡi và lợi bị tổn thương nghiêm trọng. Sau đó, phết thuốc nhuộm bằng nhựa cánh kiến lên răng trong nhiều ngày với quy trình tỉ mỉ cho đến khi răng có màu đỏ cánh kiến. Cuối cùng phết lên răng hỗn hợp phèn đen và nhựa cánh kiến trong vài ngày. Kết quả là có bộ răng đen đều như hạt na. Và hàng năm, các bà các cô lại nhuộm lại thêm một lần để răng được đen và đều hơn.
- Bột nghệ – da trắng như trứng gà bóc
Từ xưa, bột nghệ đã được sử dụng thường xuyên giúp dưỡng da trắng hồng. Bột nghệ trộn với mật ong tạo thành hỗn hợp kem trị nám, xóa mờ nếp nhăn, tái tạo da trắng như trứng gà bóc. Nghệ chứa thành phần kháng khuẩn làm mờ sẹo thâm tự nhiên giúp làm đẹp da, da trắng lên trông thấy chỉ sau vài ngày sử dụng. Mật ong chứa nhiều vitamin E cùng các khoáng chất cung cấp độ ẩm cho da, tái tạo da phục hồi, tăng cường độ đàn hồi cho da căng mọn, mịn màng. Các bà các chị ngày xưa còn dùng bột nghệ trong nhiều món ăn của phụ nữ sau sinh để làm đẹp da, chống lão hóa.