Da bị dị ứng do đâu? Tìm hiểu 3 nguyên nhân gây dị ứng và hướng xử lý

Da là hàng rào bảo vệ đầu tiên của cơ thể, nhưng cũng rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương trước các yếu tố từ môi trường, thực phẩm hay hóa chất. Da bị dị ứng do đâu là câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn khi gặp phải tình trạng nổi mẩn, ngứa ngáy hoặc bong tróc mà không rõ nguyên nhân. Việc hiểu rõ nguồn gốc gây dị ứng da không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn phòng ngừa tái phát, bảo vệ làn da luôn khỏe mạnh.

Nguyên nhân nội sinh gây dị ứng da

Di truyền và cơ địa dị ứng

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến da dễ bị dị ứng là yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người bị các bệnh lý dị ứng như viêm da cơ địa, hen phế quản, viêm mũi dị ứng thì nguy cơ bạn mắc các vấn đề dị ứng da sẽ cao hơn. Cơ địa dị ứng liên quan đến sự hoạt động quá mức của hệ miễn dịch, dễ nhận diện nhầm các yếu tố vô hại như phấn hoa, thực phẩm, mỹ phẩm… là “kẻ thù”, từ đó kích hoạt phản ứng viêm trên da.

Điều đáng chú ý là không phải ai có cơ địa dị ứng cũng sẽ biểu hiện triệu chứng giống nhau. Một số người có thể bị dị ứng theo mùa, số khác lại chỉ phản ứng khi tiếp xúc với một số chất cụ thể. Vậy tại sao cùng mang gen dị ứng nhưng mức độ phản ứng lại khác nhau?

Rối loạn hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch là hàng rào bảo vệ tự nhiên, nhưng khi xảy ra rối loạn, nó có thể phản ứng thái quá với những tác nhân không gây hại. Đây là cơ chế nền tảng gây ra hiện tượng dị ứng, đặc biệt là ở da. Ở những người có hệ miễn dịch yếu hoặc mất cân bằng, da sẽ dễ nhạy cảm với nhiều yếu tố môi trường, thậm chí là chính các sản phẩm chăm sóc cơ bản như sữa rửa mặt, kem dưỡng.

Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ người mắc bệnh viêm da dị ứng đang gia tăng nhanh chóng trong thập kỷ qua, đặc biệt ở trẻ em dưới 5 tuổi, chiếm đến 15–20% trên toàn cầu. Câu hỏi đặt ra là: điều gì đang khiến hệ miễn dịch của con người hiện đại trở nên yếu đi trước các yếu tố từng được coi là vô hại?

Tác nhân ngoại sinh ảnh hưởng đến làn da

Mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da

Nhiều người thường không ngờ rằng sản phẩm chăm sóc sắc đẹp lại là thủ phạm khiến da bị dị ứng. Các thành phần như paraben, hương liệu, chất tạo màu, chất bảo quản có thể gây kích ứng, đặc biệt với làn da nhạy cảm. Không ít trường hợp da bị viêm đỏ, bong tróc sau khi dùng sản phẩm mới mà nguyên nhân là do không phù hợp với thành phần hóa học bên trong.

Thống kê từ Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) cho thấy khoảng 23% người dùng mỹ phẩm từng gặp phản ứng dị ứng ít nhất một lần trong đời. Nhưng làm sao để nhận biết dị ứng mỹ phẩm và phân biệt với các tình trạng da khác như mụn, kích ứng nhẹ?

Môi trường sống ô nhiễm

Không khí ô nhiễm, bụi mịn PM2.5, khói thuốc lá, khí thải xe cộ… là những “kẻ thù vô hình” gây hại trực tiếp đến làn da. Chúng không chỉ làm tắc nghẽn lỗ chân lông mà còn kích hoạt phản ứng viêm, dẫn đến nổi mẩn, ngứa và thậm chí là viêm da tiếp xúc dị ứng. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí gián tiếp liên quan đến hơn 1,4 triệu ca tử vong hàng năm do các bệnh da liễu và hô hấp.

Đặc biệt, với làn da đã yếu hoặc đang bị tổn thương, tác động từ môi trường ô nhiễm có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng. Nhưng liệu sống ở thành phố lớn có đồng nghĩa với nguy cơ cao bị dị ứng da?

Dị ứng thực phẩm và thuốc

Nhiều loại thực phẩm có thể gây phản ứng dị ứng ngay lập tức như hải sản, trứng, đậu phộng, sữa bò… Dị ứng thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn có biểu hiện rõ rệt trên da như phát ban, nổi mề đay, ngứa rát. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), thuốc giảm đau… cũng có thể là nguyên nhân khiến da nổi mẩn, sưng đỏ.

Ở Việt Nam, ghi nhận khoảng 3–5% dân số có phản ứng dị ứng thuốc ở các mức độ khác nhau. Trong nhiều trường hợp, người bệnh không biết mình bị dị ứng cho đến khi xuất hiện phản ứng cấp. Vậy có cách nào để phòng tránh tình trạng dị ứng thuốc và đảm bảo an toàn khi điều trị?

Biểu hiện dị ứng da và cách nhận biết sớm

Các triệu chứng phổ biến

Dị ứng da có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và cơ địa từng người. Một số dấu hiệu phổ biến nhất gồm:

• Nổi mẩn đỏ hoặc phát ban trên bề mặt da
• Cảm giác ngứa rát kéo dài, nhất là vào ban đêm
• Da khô, bong tróc, thậm chí nứt nẻ và chảy máu nhẹ
• Xuất hiện mụn nước nhỏ hoặc vùng da sưng tấy
• Cảm giác nóng, châm chích khi dùng mỹ phẩm hoặc tiếp xúc với ánh nắng

Những biểu hiện này dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý da liễu khác như viêm da cơ địa, nấm da, chàm hay mề đay. Do đó, người bệnh cần quan sát kỹ thời điểm phát sinh triệu chứng, yếu tố khởi phát và mức độ lan rộng để có thể xác định chính xác tình trạng dị ứng.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Không phải tất cả các trường hợp dị ứng da đều cần can thiệp y tế, tuy nhiên, bạn nên thăm khám bác sĩ da liễu nếu gặp phải:

• Tình trạng kéo dài hơn 1 tuần không cải thiện
• Da có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng, mưng mủ, sốt nhẹ)
• Dị ứng kèm theo triệu chứng toàn thân như khó thở, chóng mặt
• Tái phát liên tục khi tiếp xúc với một số yếu tố quen thuộc

Chẩn đoán sớm và điều trị đúng hướng sẽ giúp kiểm soát dị ứng hiệu quả và hạn chế tối đa các biến chứng trên da.

Phương pháp điều trị dị ứng da hiện nay

Điều trị bằng thuốc

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định một số nhóm thuốc điều trị:

• Thuốc kháng histamin: giúp giảm ngứa, nổi mẩn nhanh chóng
• Corticoid dạng bôi hoặc uống: kháng viêm, giảm sưng đỏ trong trường hợp nặng
• Kem dưỡng làm dịu: phục hồi hàng rào bảo vệ da, giảm khô và bong tróc
• Thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm trùng): ngăn ngừa biến chứng do vi khuẩn

Việc dùng thuốc cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, tránh lạm dụng hoặc tự ý mua thuốc về sử dụng, đặc biệt là nhóm thuốc chứa corticoid vì có thể gây mỏng da, giãn mạch và lệ thuộc thuốc.

Chăm sóc và phục hồi da đúng cách

Ngoài thuốc điều trị, việc chăm sóc da đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Người bị dị ứng da cần:

• Ngưng sử dụng tất cả sản phẩm có chứa hương liệu, chất bảo quản, cồn…
• Vệ sinh da nhẹ nhàng bằng nước ấm và sữa rửa mặt dịu nhẹ
• Dưỡng ẩm đúng cách để phục hồi lớp màng bảo vệ tự nhiên
• Tránh gãi, chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương
• Không tiếp xúc với ánh nắng trong thời gian da đang bị viêm

Đặc biệt, việc lựa chọn sản phẩm chăm sóc phù hợp có thể quyết định thời gian phục hồi nhanh hay chậm. Nhiều chuyên gia da liễu khuyến nghị nên sử dụng các dòng sản phẩm có công thức lành tính, không chứa chất gây kích ứng và có khả năng tái tạo hàng rào bảo vệ da hiệu quả.

Giải pháp chuyên sâu từ thương hiệu Dr-Spiller.vn

Dr-Spiller.vn là thương hiệu chuyên cung cấp giải pháp chăm sóc da chuyên sâu theo tiêu chuẩn y khoa từ CHLB Đức. Với hơn 60 năm nghiên cứu trong lĩnh vực da liễu, Dr.Spiller phát triển các dòng sản phẩm dựa trên nguyên lý bảo vệ và phục hồi hàng rào sinh lý tự nhiên của làn da, đặc biệt phù hợp với làn da nhạy cảm và dễ dị ứng.

Các sản phẩm của Dr-Spiller.vn nổi bật với công thức cân bằng giữa thành phần tự nhiên và công nghệ sinh học tiên tiến. Không chứa hương liệu tổng hợp, chất bảo quản gây hại, dòng sản phẩm được kiểm nghiệm da liễu nghiêm ngặt và phù hợp với người có làn da dễ bị kích ứng. Việc sử dụng các giải pháp từ Dr-Spiller không chỉ giúp làm dịu nhanh các triệu chứng dị ứng mà còn tăng cường khả năng tự bảo vệ và tái tạo của da.

Nếu bạn đang gặp tình trạng da bị dị ứng mà chưa tìm được sản phẩm chăm sóc phù hợp, Dr-Spiller.vn chính là sự lựa chọn an toàn và hiệu quả từ liệu trình cơ bản đến điều trị chuyên sâu.

Phòng ngừa dị ứng da tái phát

Để hạn chế nguy cơ tái phát dị ứng, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Tránh tiếp xúc với các tác nhân đã từng gây dị ứng
• Ưu tiên sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng, dịu nhẹ
• Tăng cường đề kháng da bằng chế độ ăn uống giàu vitamin, omega-3
• Duy trì môi trường sống sạch, thoáng mát, ít khói bụi
• Luôn thử sản phẩm mới ở vùng da nhỏ trước khi sử dụng toàn mặt hoặc cơ thể

Một làn da khỏe mạnh là kết quả của sự kiên trì chăm sóc và hiểu rõ nguyên nhân gây dị ứng để phòng tránh hiệu quả. Bạn đã sẵn sàng thay đổi thói quen để bảo vệ làn da của mình?

>> XEM THÊM

3 Cách phân biệt các loại da cơ bản và nhận biết chính xác

Da khô sạm là vì sao? 5 Giải pháp chăm sóc da khô sạm toàn diện

Toner Pad là gì? 5 Công dụng và cách chọn đúng cho từng loại da

Câu hỏi thường gặp

Da bị dị ứng do đâu thường xuất hiện ở vùng nào trên cơ thể?
Dị ứng da có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng nào nhưng phổ biến nhất là mặt, cổ, cánh tay và vùng ngực – nơi da tiếp xúc nhiều với không khí hoặc mỹ phẩm.

Dị ứng da có tự hết không?
Có, nếu nguyên nhân gây dị ứng được loại bỏ và da được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, một số trường hợp cần điều trị để tránh lan rộng và tái phát.

Có nên dùng thuốc chống dị ứng lâu dài?
Không nên tự ý sử dụng thuốc chống dị ứng kéo dài mà không có chỉ định y tế, vì có thể gây tác dụng phụ và làm suy yếu da về lâu dài.

Chăm sóc da nhạy cảm sau dị ứng như thế nào?
Nên chọn sản phẩm chăm sóc có độ pH cân bằng, không hương liệu, ưu tiên các dòng sản phẩm chuyên biệt cho da nhạy cảm từ thương hiệu uy tín như Dr-Spiller.vn.

Dị ứng da ở trẻ em có nguy hiểm không?
Trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nếu không điều trị đúng cách, dị ứng da có thể kéo dài và ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt, thậm chí phát triển thành các bệnh lý da mạn tính.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

Dr.Spiller Việt Nam – Công ty TNHH Đầu tư 3R 

Hotline tư vấn miễn phí: 1900232433/ 090 464 44 88

Email: Info@dr-spiller.vn

Website: Dr-Spiller.vn

Facebook: https://www.facebook.com/dr.spiller.vn

Địa chỉ: Tầng 10 Tòa MHDI – 68 Nguyễn Cơ Thạch – Nam Từ Liêm – Hà Nội

“Dr.Spiller – Mang làn da nguyên bản trở lại”