Lactic acid là gì? Tác dụng & 3 cách dùng cho làn da khỏe

Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao cơ bắp lại đau nhức sau khi vận động mạnh? Một trong những nguyên nhân chính là do sự tích tụ của một chất gọi là Lactic acid. Vậy Lactic acid là gì mà lại có tác động rõ rệt đến sức khỏe và hoạt động của cơ thể đến vậy?

Không chỉ là sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất, lactic acid còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực như mỹ phẩm, công nghiệp thực phẩm và y học. Hiểu đúng về chất này sẽ giúp bạn chăm sóc sức khỏe hiệu quả hơn và tránh những hiểu lầm phổ biến thường gặp.

Định nghĩa khoa học: Lactic acid là gì?

Lactic acid là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học C₃H₆O₃, thuộc nhóm axit alpha-hydroxy (AHA). Trong điều kiện sinh lý, nó được hình thành chủ yếu qua quá trình chuyển hóa yếm khí của glucose trong tế bào cơ khi thiếu oxy. Tại đây, glucose được phân giải thành pyruvate và sau đó chuyển hóa thành lactic acid để tạo năng lượng tạm thời cho tế bào.

Đây là một hợp chất tồn tại tự nhiên trong cơ thể người, cũng như trong một số thực phẩm lên men như sữa chua, kim chi hay dưa muối. Ngoài ra, lactic acid còn được sản xuất công nghiệp và ứng dụng trong nhiều ngành khác nhau.

Vậy nếu cơ thể tạo ra lactic acid mỗi ngày, tại sao chúng ta lại chỉ cảm thấy “mỏi cơ” vào những lúc luyện tập cường độ cao? Câu trả lời không đơn giản như bạn nghĩ.

Quá trình tạo ra Lactic acid trong cơ thể

Cơ chế sinh học của quá trình phân giải glucose

Trong điều kiện đầy đủ oxy, glucose sẽ được chuyển hóa hoàn toàn qua chu trình Krebs và chuỗi chuyền điện tử tại ty thể để tạo ra năng lượng (ATP). Tuy nhiên, khi vận động mạnh hoặc khi lượng oxy cung cấp không đủ, tế bào sẽ ưu tiên chuyển hóa glucose theo con đường yếm khí để nhanh chóng tạo ATP.

Lúc này, pyruvate – sản phẩm trung gian của quá trình glycolysis – bị khử thành lactic acid bởi enzyme lactate dehydrogenase (LDH). Quá trình này không tạo nhiều ATP nhưng rất nhanh, giúp cơ thể duy trì hoạt động trong thời gian ngắn.

Vai trò bảo vệ của Lactic acid khi vận động

Ngược với suy nghĩ phổ biến rằng lactic acid gây mỏi cơ, các nghiên cứu hiện đại cho thấy chính hợp chất này giúp làm chậm sự suy giảm pH trong cơ, làm chậm cảm giác đau và cho phép cơ bắp hoạt động lâu hơn. Tuy nhiên, nếu không được chuyển hóa kịp thời, lượng lactic acid dư thừa sẽ tích tụ và ảnh hưởng đến chức năng cơ bắp.

Vậy điều gì khiến cho một người có thể “chịu đựng” được nồng độ lactic acid cao hơn người khác?

Tác động của Lactic acid đến sức khỏe

Ảnh hưởng đến hệ cơ xương

Khi tích tụ quá mức, lactic acid có thể làm giảm pH nội bào, khiến enzyme và protein hoạt động kém hiệu quả. Điều này dẫn đến tình trạng co cứng cơ, mỏi mệt và thậm chí là chuột rút. Tuy nhiên, trạng thái này chỉ mang tính tạm thời và sẽ biến mất khi máu kịp thời đưa lactic acid đến gan để chuyển hóa qua chu trình Cori.

Vai trò trong bệnh lý chuyển hóa

Trong một số bệnh lý như suy gan, thiếu oxy mô hoặc sốc nặng, lactic acid có thể tích tụ quá mức trong máu dẫn đến tình trạng nhiễm toan lactic (lactic acidosis). Đây là một tình trạng nguy hiểm cần được can thiệp y tế khẩn cấp.

Các chỉ số nồng độ lactic acid máu được sử dụng như một dấu hiệu để đánh giá mức độ thiếu oxy mô hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh nhân trong phòng hồi sức.

Điều thú vị là lactic acid không chỉ ảnh hưởng đến cơ thể từ bên trong, mà còn có vai trò quan trọng trong chăm sóc da từ bên ngoài.

Lactic acid trong lĩnh vực mỹ phẩm

Tác dụng tẩy tế bào chết hóa học

Lactic acid thuộc nhóm AHA, có khả năng phá vỡ liên kết giữa các tế bào chết ở lớp biểu bì, giúp loại bỏ chúng một cách nhẹ nhàng. Nhờ cấu trúc phân tử lớn hơn glycolic acid, lactic acid ít gây kích ứng hơn và thường được dùng cho da nhạy cảm.

Nồng độ lý tưởng trong các sản phẩm mỹ phẩm dao động từ 5% đến 10% với pH khoảng 3.5–4.0. Khi sử dụng đúng cách, lactic acid giúp cải thiện sắc tố, giảm nếp nhăn nông và tăng cường độ ẩm cho da.

Khả năng cấp ẩm và phục hồi hàng rào bảo vệ da

Khác với nhiều loại axit khác chỉ tập trung vào tẩy tế bào chết, lactic acid còn có khả năng hút nước và duy trì độ ẩm nhờ hoạt tính humectant tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy lactic acid giúp tăng sản xuất ceramide – một thành phần thiết yếu của hàng rào bảo vệ da.

Tuy nhiên, việc sử dụng lactic acid không đúng cách cũng có thể gây kích ứng, bong tróc hoặc tăng nguy cơ bắt nắng. Làm sao để lựa chọn sản phẩm chứa lactic acid an toàn?

Ứng dụng của Lactic acid trong công nghiệp và y học

Sản xuất thực phẩm lên men

Lactic acid là sản phẩm chính trong quá trình lên men của các vi khuẩn acid lactic như Lactobacillus, Leuconostoc, Streptococcus. Các thực phẩm như sữa chua, dưa chua, kim chi đều chứa hàm lượng lactic acid tự nhiên giúp bảo quản thực phẩm, đồng thời tạo vị chua đặc trưng và hỗ trợ tiêu hóa.

Lượng lactic acid trong sữa chua có thể dao động từ 0.6% đến 1.0%, đủ để ức chế sự phát triển của nhiều vi khuẩn có hại.

Vật liệu sinh học và y học tái tạo

Nhờ tính tương thích sinh học cao, lactic acid được sử dụng để tổng hợp polylactic acid (PLA) – một loại polymer phân hủy sinh học dùng trong cấy ghép y tế, chỉ khâu tự tiêu và các thiết bị y học tạm thời.

Không chỉ thế, PLA còn là vật liệu hứa hẹn thay thế nhựa truyền thống trong ngành công nghiệp bao bì, giúp giảm thiểu ô nhiễm nhựa toàn cầu.

Câu hỏi đặt ra là: liệu lactic acid có thể trở thành chất thay thế hoàn toàn cho các hóa chất độc hại trong tương lai?

Cách sử dụng Lactic acid an toàn và hiệu quả trên da

Nguyên tắc lựa chọn nồng độ phù hợp

Đối với làn da nhạy cảm hoặc mới bắt đầu sử dụng axit, nồng độ lactic acid lý tưởng nên nằm trong khoảng 5%. Nồng độ này giúp da làm quen dần, giảm nguy cơ kích ứng mà vẫn đảm bảo hiệu quả tẩy tế bào chết. Khi da đã thích nghi, bạn có thể nâng cấp lên sản phẩm có nồng độ cao hơn (tối đa khoảng 10% với sản phẩm dùng tại nhà).

Không nên sử dụng lactic acid mỗi ngày nếu bạn chưa hiểu rõ về tình trạng da của mình. Việc dùng quá liều hoặc kết hợp sai cách với các thành phần như retinol hoặc vitamin C có thể gây tổn thương lớp màng bảo vệ da.

>> XEM THÊM

Niacinamide là gì? Top 3 sản phẩm dưỡng da có Niacinamide

Salicylic acid là gì? Top 3 sản phẩm Dr.Spiller chứa Salicylic

Zinc PCA là gì? Lợi ích và ứng dụng trong chăm sóc da

Hướng dẫn kết hợp với chu trình chăm sóc da hàng ngày

• Bước làm sạch: Luôn làm sạch da bằng sản phẩm dịu nhẹ trước khi thoa lactic acid. Việc này giúp loại bỏ bụi bẩn và bã nhờn, tạo điều kiện để axit thẩm thấu hiệu quả hơn.
• Bước điều trị: Dùng sản phẩm chứa lactic acid ngay sau bước toner để tận dụng khả năng thẩm thấu tối ưu.
• Bước dưỡng ẩm và chống nắng: Không bao giờ bỏ qua kem dưỡng và kem chống nắng khi sử dụng lactic acid, bởi làn da sau khi tẩy tế bào chết sẽ nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời.

Vậy đâu là những sản phẩm chứa lactic acid đáng tin cậy, phù hợp cho cả làn da nhạy cảm?

Sản phẩm chứa Lactic acid nổi bật từ Dr-Spiller

Rinazell Lacteal Active Substance Gel

Tinh chất gel tái tạo da chuyên sâu

Sản phẩm dạng gel thẩm thấu nhanh, lý tưởng cho da đang tổn thương do cháy nắng, lột tẩy, laser, hoặc da yếu sau trị liệu thẩm mỹ. Thành phần chính Lactic Acid (một loại AHA tự nhiên) có khả năng kích thích tái tạo tế bào mới, tăng cường sản sinh collagen và cải thiện độ sáng, độ mịn của da một cách nhẹ nhàng, không gây bong tróc.

Bên cạnh đó, sản phẩm còn chứa:

• Lactic Peptide từ sữa: phục hồi hàng rào bảo vệ da, hỗ trợ kháng khuẩn tự nhiên và cân bằng hệ vi sinh.

• Polysaccharides và Vitamin E: cấp ẩm sâu, làm dịu nhanh các phản ứng viêm, giảm đỏ, cải thiện độ đàn hồi cho da.

• Allantoin: thúc đẩy quá trình tái tạo mô mới, phục hồi da hư tổn.

Kết cấu dịu nhẹ, phù hợp với da nhạy cảm, da sau điều trị hoặc cần phục hồi.

Rinazell Lacteal Active Substance Cream

Kem dưỡng phục hồi – cấp ẩm sâu và làm dịu da

Dòng kem dưỡng chuyên biệt cho làn da mỏng yếu, nhạy cảm, hoặc bị tổn thương do lão hóa, điều trị thẩm mỹ, laser, peel. Thành phần Lactic Acid trong kem đóng vai trò vừa tẩy tế bào chết nhẹ nhàng trên bề mặt da, vừa giữ ẩm và thúc đẩy quá trình làm mới da mà không gây kích ứng.

Thành phần nổi bật:

• Lanolin & Vitamin E: nuôi dưỡng làn da khô, giảm tình trạng nứt nẻ, bong tróc, bảo vệ khỏi tác nhân môi trường.

• Lactic Peptide: hỗ trợ làm lành tổn thương, phục hồi cấu trúc da khỏe mạnh hơn.

• Dầu khoáng tinh khiết & chiết xuất lipid từ sữa: giúp làm dịu và củng cố hàng rào bảo vệ da, mang lại cảm giác mềm mịn, thoải mái ngay sau khi thoa.

Phù hợp sử dụng hàng ngày cho da nhạy cảm, da yếu, da đang phục hồi hoặc sau khi thực hiện liệu trình peel, laser.

Cả hai sản phẩm đều mang đến giải pháp chăm sóc da hiệu quả với Lactic Acid – hoạt chất nổi bật giúp làm mới, phục hồi và duy trì làn da khỏe mạnh, mềm mượt và đều màu theo thời gian. Nếu bạn cần hỗ trợ xây dựng routine với hai sản phẩm này, mình có thể gợi ý thêm nhé!

Lactic acid và độ tuổi sử dụng phù hợp

Giai đoạn tuổi dậy thì đến 25 tuổi

Đây là thời điểm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tế bào chết tích tụ dễ gây mụn. Sử dụng lactic acid nồng độ thấp giúp làm sạch lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn ẩn hiệu quả mà không gây bong tróc mạnh như retinoid.

Tuy nhiên, không nên lạm dụng, đặc biệt với làn da chưa ổn định về nội tiết tố.

Từ 25 đến 35 tuổi: Duy trì làn da khỏe mạnh

Giai đoạn này, da bắt đầu giảm tốc độ tái tạo tự nhiên. Lactic acid giúp kích thích tế bào mới, đồng thời cải thiện độ đàn hồi và giữ ẩm. Đây là giai đoạn lý tưởng để bắt đầu kết hợp AHA đều đặn trong chu trình chăm sóc da.

Trên 35 tuổi: Phục hồi và làm sáng da

Với những người có làn da lão hóa, không đều màu hoặc xuất hiện nếp nhăn nông, lactic acid kết hợp với dưỡng chất chống oxy hóa có thể giúp làm mờ sắc tố và tăng cường độ săn chắc cho da. Trong trường hợp này, các sản phẩm của Dr-Spiller.vn như AHA Ginkgo Mask sẽ là lựa chọn lý tưởng cho quy trình chăm sóc da chuyên sâu tại nhà.

Một câu hỏi thường gặp là: nếu da đang bị mụn viêm hoặc kích ứng, có nên dùng lactic acid?

Câu hỏi liên quan và giải đáp

• Lactic acid có làm mỏng da không?
  Không. Lactic acid chỉ tác động đến lớp sừng bên ngoài và kích thích tái tạo tế bào mới, không làm tổn thương cấu trúc nền của da nếu sử dụng đúng nồng độ và tần suất.
• Dùng lactic acid bao lâu thì thấy hiệu quả?
  Thường sau 2–4 tuần sử dụng đều đặn, bạn sẽ cảm nhận da sáng hơn, mịn hơn và giảm bít tắc lỗ chân lông. Tuy nhiên, hiệu quả phụ thuộc vào cơ địa và cách bạn kết hợp các bước chăm sóc khác.
• Da đang treatment có dùng được lactic acid không?
  Có thể, nhưng cần thận trọng. Nếu bạn đang dùng tretinoin, BHA hoặc retinol, nên xen kẽ vào những ngày không dùng các hoạt chất mạnh hoặc hỏi ý kiến bác sĩ da liễu.
• Lactic acid có an toàn cho phụ nữ mang thai?
  Lactic acid là một trong những AHA được đánh giá an toàn hơn so với glycolic acid. Tuy nhiên, vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm có hoạt chất khi mang thai.

Việc hiểu rõ lactic acid là gì không chỉ giúp bạn ứng dụng đúng trong chăm sóc da mà còn mở rộng kiến thức về cách cơ thể phản ứng với vận động, thực phẩm và các yếu tố môi trường. Lựa chọn sản phẩm chất lượng như từ Dr-Spiller.vn là bước khởi đầu vững chắc cho một làn da khỏe mạnh và rạng rỡ lâu dài.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

Dr.Spiller Việt Nam – Công ty TNHH Đầu tư 3R 

Hotline tư vấn miễn phí: 1900232433/ 090 464 44 88

Email: Info@dr-spiller.vn

Website: Dr-Spiller.vn

Facebook: https://www.facebook.com/dr.spiller.vn

Địa chỉ: Tầng 10 Tòa MHDI – 68 Nguyễn Cơ Thạch – Nam Từ Liêm – Hà Nội

“Dr.Spiller – Mang làn da nguyên bản trở lại”