Ngứa lòng bàn tay bàn chân: 4 Nguyên nhân và 5 cách chữa trị hiệu quả

Ngứa lòng bàn tay bàn chân là hiện tượng tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến nhiều người khổ sở vì cảm giác ngứa ngáy kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố da liễu như viêm da tiếp xúc, nhiễm nấm, cho đến dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý gan, thận hoặc rối loạn thần kinh. Vậy ngứa lòng bàn tay bàn chân có thực sự nguy hiểm không và cách xử lý ra sao để tránh biến chứng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua những phân tích chuyên sâu trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân phổ biến gây ngứa lòng bàn tay bàn chân

Ngứa lòng bàn tay bàn chân không chỉ đơn thuần là biểu hiện ngoài da mà còn có thể là tín hiệu của những rối loạn trong cơ thể. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp:

Viêm da tiếp xúc hoặc dị ứng

Người bệnh có thể bị ngứa do tiếp xúc với các chất gây kích ứng như xà phòng, hóa chất, nước rửa chén, hoặc một số kim loại như nickel. Những phản ứng này gây viêm da tiếp xúc dị ứng, làm vùng da lòng bàn tay bàn chân đỏ, ngứa, đôi khi kèm theo mụn nước.

Nguy cơ dị ứng tăng cao nếu làn da bị khô, bong tróc hoặc từng có tiền sử viêm da cơ địa.

Nhiễm nấm da

Nấm da, đặc biệt là nấm kẽ tay chân, là nguyên nhân phổ biến gây ngứa dai dẳng ở lòng bàn tay và bàn chân. Loại nấm Trichophyton thường trú ngụ ở các vùng ẩm thấp và dễ sinh sôi trong môi trường giày dép bí bách, ẩm ướt.

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 20-25% dân số toàn cầu từng mắc bệnh nấm da trong đời, trong đó lòng bàn chân là một trong những vị trí dễ bị ảnh hưởng nhất.

Bệnh gan, thận và rối loạn chuyển hóa

Khi gan hoặc thận suy giảm chức năng, các chất độc không được đào thải ra khỏi cơ thể một cách hiệu quả, dẫn đến hiện tượng tích tụ độc tố gây kích ứng thần kinh dưới da. Điều này lý giải vì sao bệnh nhân mắc xơ gan mật nguyên phát, suy thận mạn hoặc bệnh tiểu đường thường xuất hiện triệu chứng ngứa dai dẳng, không rõ nguyên nhân ở tay và chân.

Câu hỏi đặt ra là: Vì sao ngứa lại chỉ tập trung ở lòng bàn tay và bàn chân mà không lan rộng toàn thân?

Ngứa lòng bàn tay bàn chân và các bệnh da liễu liên quan

Triệu chứng ngứa ở hai vị trí này còn có thể là biểu hiện ban đầu của nhiều bệnh lý da liễu đặc trưng.

Tổ đỉa (Dyshidrosis)

Đây là một thể viêm da đặc biệt chỉ ảnh hưởng đến lòng bàn tay và bàn chân, với biểu hiện đặc trưng là mụn nước li ti, ngứa dữ dội. Tổ đỉa thường xuất hiện theo đợt, có tính chất tái phát và nặng hơn khi người bệnh căng thẳng, tiếp xúc hóa chất hoặc thời tiết nóng ẩm.

Thống kê tại Việt Nam ghi nhận tổ đỉa chiếm khoảng 10% trong tổng số các ca bệnh viêm da mãn tính.

Viêm da cơ địa

Người mắc viêm da cơ địa cũng có thể bị ngứa lòng bàn tay bàn chân kèm theo khô da, dày sừng, nứt nẻ và có xu hướng lan sang các vùng khác như khuỷu tay, đầu gối. Bệnh có yếu tố di truyền và liên quan đến rối loạn miễn dịch.

Liệu có mối liên hệ nào giữa mức độ ngứa và khả năng tiến triển thành các dạng viêm da mạn tính?

Mối liên hệ giữa ngứa lòng bàn tay bàn chân và thần kinh

Ít ai ngờ rằng các rối loạn thần kinh hoặc căng thẳng kéo dài cũng có thể gây ra cảm giác ngứa mà không hề có tổn thương da rõ ràng.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Khi các dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương do tiểu đường, thiếu vitamin B12 hoặc do tác dụng phụ của thuốc, người bệnh có thể trải qua các cảm giác ngứa ran, tê bì, châm chích khó chịu ở lòng bàn tay và bàn chân.

Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến mất cảm giác, teo cơ và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Căng thẳng tâm lý và rối loạn lo âu

Các nghiên cứu gần đây cho thấy mối liên hệ giữa stress kéo dài và các triệu chứng ngứa không rõ nguyên nhân. Khi tâm trạng bị ức chế, hệ thần kinh trung ương sẽ tác động lên da, gây ra phản ứng viêm và làm tăng cảm giác ngứa. Đây là lý do tại sao những người làm việc căng thẳng, mất ngủ thường xuyên dễ gặp phải tình trạng này.

Vậy làm sao để phân biệt được ngứa do thần kinh với các nguyên nhân da liễu khác?

Phương pháp chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ngứa lòng bàn tay bàn chân

Việc xác định đúng nguyên nhân là yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả tình trạng ngứa lòng bàn tay bàn chân. Các bác sĩ thường áp dụng quy trình chẩn đoán gồm:

Khám lâm sàng và khai thác tiền sử

Bác sĩ sẽ kiểm tra trực tiếp vùng da bị ảnh hưởng, ghi nhận mức độ ngứa, sự hiện diện của mụn nước, tróc vảy, hay ban đỏ. Đồng thời, việc khai thác tiền sử tiếp xúc với hóa chất, dị ứng, bệnh lý nền (như tiểu đường, bệnh gan) cũng giúp khoanh vùng nguyên nhân tiềm ẩn.

Xét nghiệm chuyên sâu

• Sinh thiết da: giúp xác định chính xác loại viêm da hoặc phân biệt tổ đỉa với các dạng viêm da khác.
• Xét nghiệm nấm soi tươi: nhằm loại trừ nấm da tay chân – một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngứa dai dẳng.
• Xét nghiệm máu và chức năng gan thận: giúp đánh giá tình trạng chuyển hóa và loại trừ các bệnh nội khoa.

Điều này đặt ra vấn đề: có nên tự điều trị ngứa tay chân tại nhà hay nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn sớm?

Phác đồ điều trị hiệu quả tình trạng ngứa tay chân

Sau khi xác định được nguyên nhân, các phương pháp điều trị sẽ được cá nhân hóa phù hợp với từng bệnh nhân.

Dùng thuốc điều trị tại chỗ và toàn thân

• Thuốc bôi corticoid: kiểm soát viêm và giảm ngứa hiệu quả trong các trường hợp viêm da cơ địa, tổ đỉa.
• Kem bôi chứa kháng nấm: được chỉ định cho bệnh nhân nhiễm nấm da.
• Thuốc kháng histamin: giảm phản ứng dị ứng toàn thân.
• Điều trị nguyên nhân nội khoa: trong các trường hợp ngứa do bệnh gan, thận hoặc tiểu đường.

Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh lạm dụng corticoid gây mỏng da, giãn mao mạch.

Liệu pháp hỗ trợ từ chăm sóc da

Điều trị ngứa không thể thiếu vai trò của các sản phẩm phục hồi và bảo vệ da. Việc dưỡng ẩm sâu, tái tạo hàng rào bảo vệ da là bước nền tảng để ngăn ngừa tái phát ngứa.

Dr-Spiller.vn là thương hiệu chuyên cung cấp các dòng sản phẩm chăm sóc da đạt tiêu chuẩn y khoa châu Âu, được nghiên cứu để phù hợp với làn da nhạy cảm, viêm da hoặc có dấu hiệu kích ứng. Với công nghệ sinh học hiện đại và các chiết xuất từ thiên nhiên, sản phẩm của Dr-Spiller giúp làm dịu da, giảm viêm và phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên một cách an toàn, hiệu quả.

Dr-Spiller không chỉ chú trọng hiệu quả lâm sàng mà còn đảm bảo tính an toàn lâu dài, phù hợp sử dụng cho cả trẻ nhỏ và người có cơ địa dị ứng.

Câu hỏi cần quan tâm là: Làm sao để xây dựng một quy trình chăm sóc da đúng cách để phòng ngừa tái phát ngứa?

Phòng ngừa ngứa lòng bàn tay bàn chân tái phát

Việc kiểm soát và phòng ngừa ngứa cần kết hợp giữa lối sống lành mạnh và quy trình chăm sóc da khoa học.

Hạn chế tiếp xúc với yếu tố gây kích ứng

• Đeo găng tay khi làm việc nhà hoặc tiếp xúc với chất tẩy rửa.
• Chọn giày dép thông thoáng, khô ráo, tránh đi chân trần nơi công cộng.
• Tránh gãi để hạn chế tổn thương da và nhiễm trùng thứ phát.

Duy trì độ ẩm và phục hồi da hàng ngày

• Sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp với làn da nhạy cảm.
• Tránh dùng xà phòng có tính kiềm mạnh, ưu tiên sản phẩm dịu nhẹ, pH cân bằng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống và nghỉ ngơi

• Uống đủ nước (1.5–2 lít mỗi ngày) giúp đào thải độc tố.
• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin A, E, kẽm.
• Ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng để tránh các cơn ngứa do rối loạn thần kinh.

Vấn đề đặt ra là: Nếu áp dụng đầy đủ các biện pháp trên mà ngứa vẫn không cải thiện, người bệnh cần làm gì tiếp theo?

>> XEM THÊM

5 Cách trị lỗ chân lông to hiệu quả và an toàn tại nhà

Tiêm Botox là gì? 3 Lợi ích, quy trình và lưu ý quan trọng

5 TIPS Điều trị sẹo mụn hiệu quả và an toàn, cải thiện làn da

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp

Ngứa lòng bàn tay bàn chân vào ban đêm có phải dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng?
Đúng, vì ban đêm là thời điểm hệ thần kinh ít bị phân tán, cảm giác ngứa sẽ rõ rệt hơn. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý gan, thận hoặc do bệnh da liễu mạn tính cần điều trị chuyên sâu.

Người bệnh tiểu đường có nguy cơ ngứa lòng bàn tay bàn chân cao không?
Có. Tiểu đường gây rối loạn thần kinh ngoại biên và thay đổi vi tuần hoàn, làm tăng nguy cơ ngứa và viêm da ở tay chân.

Trẻ nhỏ bị ngứa lòng bàn tay bàn chân có phải dấu hiệu nhiễm giun?
Trường hợp này cần xét nghiệm phân và máu để loại trừ nhiễm ký sinh trùng, đặc biệt là giun kim hoặc giun móc – nguyên nhân thường gặp ở trẻ em gây ngứa lòng bàn chân về đêm.

Thời gian điều trị ngứa lòng bàn tay bàn chân kéo dài bao lâu?
Tùy theo nguyên nhân. Nếu do nấm hoặc viêm da nhẹ, điều trị có thể kéo dài 2–4 tuần. Tuy nhiên, các bệnh lý mạn tính như tổ đỉa hoặc rối loạn thần kinh cần được theo dõi và kiểm soát lâu dài.

Ngứa lòng bàn tay bàn chân có lây không?

Không phải tất cả các trường hợp đều lây. Nếu nguyên nhân là nấm da, có thể lây qua tiếp xúc hoặc dùng chung đồ cá nhân. Các nguyên nhân khác như viêm da cơ địa, rối loạn thần kinh thì không có khả năng lây truyền.

Kết luận: Ngứa lòng bàn tay bàn chân tuy không đe dọa tính mạng nhưng là triệu chứng không nên xem nhẹ. Việc nhận diện đúng nguyên nhân, điều trị kịp thời và chăm sóc da đúng cách là chìa khóa giúp kiểm soát hiệu quả và ngăn ngừa tái phát tình trạng khó chịu này.

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

Dr.Spiller Việt Nam – Công ty TNHH Đầu tư 3R 

Hotline tư vấn miễn phí: 1900232433/ 090 464 44 88

Email: Info@dr-spiller.vn

Website: Dr-Spiller.vn

Facebook: https://www.facebook.com/dr.spiller.vn

Địa chỉ: Tầng 10 Tòa MHDI – 68 Nguyễn Cơ Thạch – Nam Từ Liêm – Hà Nội

“Dr.Spiller – Mang làn da nguyên bản trở lại”